گلستان باید دوباره به قطب خاویار و اقتصاد دریای خزر تبدیل شود
🔹 به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی گرگان، جلسه‌ای هم‌اندیشی با هدف توسعه اقتصاد دریامحور و بازگشت گلستان به جایگاه پیشین خود به‌عنوان قطب خاویار کشور، روز یکشنبه ۲۹ تیرماه با حضور مسئولان ارشد استان برگزار شد.
در این نشست که با حضور علیرضا نورانی رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، اسماعیل جباری مدیرکل شیلات گلستان و عبدالعظیم فاضل رئیس مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آب‌های داخلی (گرگان) در محل دفتر ریاست سازمان برگزار شد، موضوعات مهمی از جمله توسعه پرورش میگو و ماهیان خاویاری، جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی و احیای زیرساخت‌های شیلاتی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
گلستان، دروازه اقتصاد دریای خزر
در ابتدای این نشست، علیرضا نورانی با تأکید بر اهمیت نقش گلستان در آینده اقتصاد دریامحور کشور، اظهار داشت: گلستان باید به جایگاه واقعی خود به عنوان دروازه اقتصاد دریای خزر بازگردد. این منطقه دارای برندی شناخته‌شده در حوزه خاویار است، اما، تولید این محصول ارزشمند کاهش یافته و اکنون نیازمند احیای این مزیت رقابتی هستیم.
وی با اشاره به محدودیت منابع دولتی، اتکای راهبردی به بخش خصوصی را ضروری دانست و افزود: باید زیرساخت‌ها و مشوق‌های لازم را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنیم. نورانی در ادامه خواستار ارائه مدل‌ها و طرح‌های اقتصادی مشخص از سوی شیلات و مراکز علمی شد و گفت: سازمان مدیریت آماده حمایت فنی و اعتباری از طرح‌های قابل اجراست.
نبود اسکله صیادی، مانعی در مسیر توسعه
یکی از چالش‌های مطرح‌شده در این نشست، نبود اسکله صیادی در استان گلستان بود. نورانی در این خصوص اظهار داشت: نبود زیرساخت‌هایی نظیر اسکله باعث سردرگمی سرمایه‌گذاران شده است. این موضوع باید در سطح ملی پیگیری شود و رایزنی با سازمان شیلات ایران و سازمان برنامه و بودجه کشور باید در اولویت قرار گیرد.
توسعه بوم‌گردی دریایی و پرورش بومی ماهیان خاویاری
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گلستان همچنین توسعه بوم‌گردی و گردشگری دریایی را مکملی مؤثر برای صنعت آبزی‌پروری دانست و افزود: می‌توان در کنار پرورش آبزیان، ظرفیت گردشگری دریایی و بوم‌گردی را نیز فعال کرد. این حوزه‌ها پیشران اشتغال و درآمد در سواحل استان خواهند بود. او همچنین با اشاره به تجارب موفق در سایر کشورها، بومی‌سازی پرورش ماهیان خاویاری حتی در مقیاس خانگی را یک مسیر عملی دانست و آن را اقدامی برای مردمی‌سازی این صنعت عنوان کرد.
شیلات گلستان: ظرفیت صادراتی در دسترس است
در ادامه جلسه، اسماعیل جباری مدیرکل شیلات گلستان، با تأکید بر ظرفیت بالای استان، گفت: گلستان استانی توانمند با ظرفیت‌های بی‌نظیر دریایی است. در زمینه پرورش قزل‌آلا در قفس، حتی تجربه صادرات به روسیه را نیز داشته‌ایم. ظرفیت ارتقا و صادرات وجود دارد، تنها باید برنامه‌ریزی دقیق انجام دهیم و مسیر ورود سرمایه‌گذار را هموار کنیم.
بازسازی علمی صنعت خاویار؛ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای پایداری ذخایر
دکتر عبدالعظیم فاضل، رئیس مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آب‌های داخلی (گرگان)، در این نشست با اشاره به وضعیت نگران‌کننده ذخایر طبیعی ماهیان خاویاری، اظهار داشت: در سال‌های اخیر، فرآیند تکثیر طبیعی و رهاسازی ماهیان خاویاری در زیستگاه‌های اصلی از جمله رودخانه‌های گرگانرود، قره‌سو، خلیج گرگان و تالاب گمیشان به‌شدت کاهش یافته است. این مسئله، در کنار گسترش پدیده صید غیرمجاز و فشار بیش از حد بر ذخایر طبیعی، زنگ خطر جدی برای تداوم بقاء این گونه‌های باارزش زیستی و اقتصادی را به صدا درآورده است. وی در ادامه، توسعه سامانه‌های نوین آبزی‌پروری را یکی از راهکارهای کلیدی برای کاهش فشار بهره‌برداری بر منابع طبیعی دانست و افزود: پیاده‌سازی سیستم‌های پرورش متراکم با حداقل نیاز به تعویض آب، متناسب با شرایط اقلیمی و منابع محدود آبی استان گلستان، می‌تواند نقش بسزایی در ارتقاء بهره‌وری، کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی و حفظ ذخایر ژنتیکی ایفا کند. رئیس مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان همچنین بر ضرورت طراحی و اجرای طرح‌های پژوهشی کاربردی و مبتنی بر مطالعات اقتصادی تأکید کرد و گفت: هرگونه پروژه در حوزه آبزی‌پروری و بازسازی ذخایر باید بر مبنای تحلیل دقیق بازده اقتصادی، کارایی زیستی و پایداری بهره‌برداری تدوین شود. بدون پشتوانه علمی و ارزیابی هزینه‌فایده، امکان اجرای موفق و اثربخش چنین طرح‌هایی وجود نخواهد داشت.
جمع‌بندی: نقشه راه بازگشت گلستان به قله اقتصاد دریایی
در پایان این جلسه، توافق بر سر تهیه مدل‌های اقتصادی، جذب سرمایه‌گذار، توسعه زیرساخت‌های شیلاتی، توجه به بوم‌گردی و اجرای طرح‌های علمی به‌عنوان گام‌های اساسی برای بازگشت گلستان به عنوان قطب خاویار کشور و دروازه اقتصادی دریای خزر حاصل شد.