بیوتکنولوژی جلبک

از جلبك مي توان غذا، دارو، مواد بيولوژيك ، كود و حتي سوخت توليد كرد. اتاق كشت میكروجلبك در پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی در استان گیلان ودر واحدی بنام بیوتکنولوژی جلبک از سال ۱۳۷۳ تاسیس و با تشکیل تیم به مدیریت آقای دکتر محمد پیری دراین پژوهشكده ایجاد و انواع میكروجلبك ها با مصارف مختلف توسط یکی از همکاران تیم کشت جلبک با متد نوین ارایه شده توسط دکتر پیری که در حال انجام پژوهش در خصوص نقش جلبکها در تغذیه آبزیان و نیز اثرات آلاینده ها ونیز جنبه های اقتصادی آنها با بهره گیری از تکنیک های نوین آن روزگار به این شیوه از مجارستان به کشور منتقل ومنشا تحقیقات زیادی در زمینه ایزوله سازی قریب ۴۰ گونه جلبکی سبز وسبزآبی كشت داده شد .
جلبلكها ساده‌ترین موجودات دارای كلروفیل هستند كه در محیطهای مختلف طبیعی به ویژه در محیطهای آبی دیده می شوند و اولین تولیدكنندگان در زیست بومهای آبی هستند .
فیتوپلانکتون ها موجودات سرگردان در آب هستند كه از خود قدرت شنای مستقل ندارند در اكوسیستم های آبی ، جلبك ها حلقه اولیه و اصلی زنجیره غذایی را تشكیل می دهند و حیات جانوران آبزی عمدتاً به فعالیت جلبكهای درون آب وابسته است زیرا مواد آلی و اكسیژن مورد نیاز آنها عمدتاً توسط جلبكها تأمین می شود.
جلبكها امروه برای مصارف بسیاری نظیر دارویی ، غذایی ، سوخت ، كشاورزی، پرورش آبزیان ، آرایشی مورد استفاده قرار می گیرد.
چون میكروجلبكها دارای تكثیر بالا و كلروفیل بالا هستند لذا تولید آنها اقتصادی بوده و امروزه از آنها بعنوان مكملهای غذایی استفاده می شود.


از سال 73 آزمایشگاه با کمک رییس وقت آقای دکتر نظامی و اهتمام دکتر پیری و آموزش تیم همکار شروع به تجهیز ودر سال 1375 ایزوله سازی و خالص سازی جلبكهای بومی آبهای شیرین منطقه با جداسازی و كشت 40 گونه جلبك بومی آبهای ایران انجام شد. هدف اصلی ایزوله کردن در وحله اول انجام مطالعه بر روی جلبك برای استفاده های اكولوژیك ، اكوتوكسیوكولوژیك و آبزی پروری عنوان كرد 
بعلاوه مطالعات اكولوژیك اثر عوامل فیزیكی و شیمیایی بر روی رشد ، عدم رشد و كنترل جلبكها در این فضا قابل انجام است. عوامل محیطی موجب ازدیاد و یا جلوگیری از رشد جلبكها می شود و با این كار بهترین شرایط كشت اقتصادی جلبكها را بدست می آید 

استفاده از جلبك در آبزی پروری :از موارد مهم استفاده از جلبكها در مطالعات آبزی پروری بشمار بعلاوه در برخی موررد تغذیه آبزیان مثل فیتوفاك و برخی مواقع تغذیه زئوپلانگتون قرار می گیرد كه خود زئوپلانگتون نیز مورد تغذیه ماهی قرار می گیرد پس جلبكها به طور مستقیم یا غیرمستقیم توسط آبزیان استفاده می شود. در آزمایشگاه بررسی می كنیم كدام جلبك بیشترین ارزش غذایی و قابلیت هضم برای آبزیان را دارد . این جلبكها موجب رشد ، ایمنی و ایجاد رنگ در برخی ماهیان می شوند. بسیاری از این جلبكها دارای اسیدهای چرب غیراشباع امگا 3 بالا ، پروتئین بالا و قابلیت هضم مناسب است همچنین از میكروجلبكها در پرورش ماهیان اكواریومی استفاده می شود. از سایر موارد استفاده جلبك ها در اکثر نقاط و کشورهای پیشرو در این زمینه بهره گیری از جلبكها وبررسی خاصیت های دارویی آنها بشمار .می آبد
از جمله این خواص را وجود آنتی بیوتیك در برخی گونه های در مطالعات متعدد مورد تاکید قرار گرفته است.

همچنین آلگهای ریز در برخیگونه های آن بر ضد فعالیت باكتری هایی مانند اشرشیاكلی ، استافیلوكوك اورئوس و مخمر كاندیدا آلبیكانس و قارچ آسپرژیلوس نایژر تاثیر گذار هستند. روی ارزش غذایی ، پروتئین ، چربی ، اسیدهای چرب و ویتامین های موجود و رنگدانه در انواع جلبكها نیز در خلال سنوات ۱۳۷۵ تا 1386
تلاشهای زیادی انجام گرفته است.جلبكها پروتئین های سرشار و قابل هضم دارند ، بنحوی که این مواد به صورت داروهایی به شکل کپسول واننواع لواشک و قرص تولید می شود كه حتی برای بیماران سرطانی ، ایدزی و دیابتی نیز مفید است .
در کشورهای توسعه یافته از جلبكها داروهای ضد سرطان تهیه می شود و مطالعات روی گونه هایی كه مانع سرطان هستند ادامه دارد. برخی از گونه های جلبك می تواند از ایجاد آلزایمر در سنین پیری پیشگیری كند . بسیاری از انواع جلبك در دنیا برای تولید داروهای مفید برای پوست ، جلوگیری از سكته قلبی و كاهش چربی استفاده می شود . وبرخی از انواع جلبكها در بیماری های قلبی و عروقی ، گردش خون ، گوارش و التیام زخم ها نیز موثر است . میكروجلبكها کمک دهنده قلب و دستگاه گردش خون است. چون در پالایش خون از كلسترول اضافی ، پیشگیری از افزایش فشار خون ، پیشگیری از دیابت و التیام دهنده زخمهای گوارشی بوده ، تنظیم عملكرد در روده و تقویت سیستم ایمنی بدن ، تقویت بینایی ، محافظت مغز در مقابل كاهش حافظه در سالمندی ، تاثیر بر كاهش خستگی مزمن ، صنایع بهداشتی و آرایشی برخی جلبكها مانند اسپرولینا در خنثی كردن رادیكال های آزاد كه موجب تغییر دادن سلولهای تولید كننده سرطانی به ویژه تومور دهانی می شوند بسیار موثرند .
از برخی جلبكها در تهیه كودهای ازته برای مصارف كشاورزی و همچنین آفت كش طبیعی استفاده می شود. برخی از انواع جلبكها برای تولید سوخت می تواند مورد استفاده قرار گیرد و از آنها به عنوان بیودیزل نام برده می شود .

در ایران هم بر روی تولید بیودیزل به صورت پراكنده كارهایی شده ولی برای اقتصادی شدن نیاز به مطالعه بیشتری وجود دارد . جلبکها در تغذیه انسان سابقه طولانی دارد و به سالهای قبل از میلاد می رسد. طی قحطی بزرگی كه در اواسط قرن نوزدهم در انگلستان بر اثر آلودگی قارچی سیب زمینی رخ داد، یك نوع جلبك قرمز دریایی جایگزین مهمی برای محصولات سیب زمینی شد. امروزه نیز در بسیاری از كشورهای آسیایی و اروپایی به ویژه در كشورهایی كه دارای سواحل طولانی با دریاهای آزاد هستند، از جلبكها به شكلهای مختلفی برای تغذیه استفاده می شود . از برخی انواع جلبكها ( اسپیرولینا) در كلوچه ها، نان ها، سالاد و سوپ استفاده می نمایند و در كشورهای اروپایی برای بهبود رژیم غذایی قرصهای اسپیرولینا بصورت روزانه مصرف می شود. معمولا كشت جلبكها یک تلاش اقتصادی و صنعتی در بسیاری از كشورهای جهان به ویژه كشورهای صنعتی است. موارد متعددی از كاربرد صنعتی جلبكها وجود دارد كه از آن جمله می توان به عنوان صافی در پالایش روغن، شكر ، تهیه فیلمهای عكاسی، خمیر دندان، ژل موی سر، لوسیون های بهداشتی و زیبایی مختلف، همچنین در رنگسازی، پارچه بافی، چرم سازی ، پودرهای براق كننده ماشین و نقره و استفاده در تابلوها، علائم راهنمایی و نمره ماشین ها ، تهیه شیشه های مقاوم و چسب استفاده كردتحقیقات اكوتوكسیكولوژیك در محیط های طبیعی با استفاده از عوامل آلاینده نظیر فلزات سنگین ، سموم ، شوینده ها و مواد نفتی وجود دارد ولی بطور قطع نمی توان عنوان نمود که یک گونه به تنهایی موجب از بین رفتن گونه های دیگر میگردد.تحقیقات زیادی در قالب پروژه ونیز پروژه های بسیاری در زمینه اثرات تکی یک یا دو و حد اکثر 3 آلاینده در آزمایشگاه درباره تاثیر آنها آنها بر روی این جلبكها مورد آزمایش قرار گرفته است. تا نقش تکی و نیز در حالت مخلوط چه تاثیری روی یك موجود دارد. همچنین میتوان در زمینه تجمع زیستی آلاینده ها در موجودات آبزی و سایر نیز بررسی نمود.


علاوه براین می توان فلز سنگین را به جلبك بدهیم ، جلبك را به زئوپلانگتون و زئوپلانگتون را به ماهی می دهیم و بعد ماهی را در خصوص انتقال آلاینده ها بررسی كنیم ومیزان تجمع زیستی آلاینده در آبزی مورد سنجش قرارگیرد در برخی تحقیقات بر روی سموم موجود دربرخی آلگها پژوهشهایی انجام گرفته است. نتایج این مطالعات می تواند به ما در شناسایی سمی یا غیرسمی بودن گونه های موجود در محیط كمك كند تا با آن در استخرهای پرورشی و محیط های طبیعی آگاهانه برخورد كنیم . این مطالعات به پرورش دهندگان هشدار می دهد تا در استخرهای پرورشی با ریختن بی رویه برخی كودهای شیمیایی به تشكیل مواد سمی كمك نكنند. جلبك ها به عنوان تهدید گاهی برخی جلبكها تحت شرایط محیطی از جمله مواد آلی (مغذی ) بسیار بالا و برخی آلاینده ها رشد بی رویه پیدا می كنند . این جلبكها چندگونه هستند برخی در اثر ازدیاد بیش از حد موجب كاهش اكسیژن و مرگ و میر آبزیان و بعضی به دلیل تولید سم موجب مرگ و میر و تلفات شدید آبزیان ، صدفها و حتی در صورت مورد مصرف قرار گرفتتن توسط چهارپایان منجر به مرگ آنان می شوند . بلوم جلبكی در خزر با تاثیر پدیده بلوم جلبكی در دریای خزر لازم است محیط های با ارزش مثل تالاب و دریای خزر از لحاظ بلوم جلبكی مورد پایش ، هشدار و پیگیری قرار گیر د.
امروزه با پژوهشهای انجام شده و دانش موجود در مراکز و پژوهشکده های تحقیقاتی کشورمی توان با استفاده از جلبکها و در قالب طرح های جامع درزمینه تولید ات بیولوژیک از جلبکها نظیر آنتی بیوتیکها، مکمل های غذایی ، دارو، غذای آبزیان وكود ازته تولیدنمود