تنوع بخشی به آبزیان پرورشی بعنوان یک ضرورت همواره مورد تاکید اندیشمندان ،مسئولین و مقامات شیلاتی کشور بوده است(حسین زاده صحافی،1390).ماهی کلمه دریای خزر (Rutilus rutilus caspiucus) یکی از ماهیان با ارزش این دریا است(Whitehead,1985). همچنین این ماهی غذای مناسبی برای فیل ماهی (Husohuso) می باشد .درگذشته های دور یکی از مهمترین ذخایر این دریا را تشکیل می داده ، که هم بطور مستقیم به مصرف انسان میرسد و هم در چرخه حیات ماهیان با ارزش مانند تاسماهیان نقش بسزایی دارد(معصومیان و همکاران، 1380). به منظورانجام پروژه 9 باب استخر خاکی 5/0 هکتاری جهت پرورش در آب شیرین در منطقه آزاد شهر انتخاب شد که پس از ضد عفونی و از بین بردن موجودات مضرباآهک پاشی و پس از خشک شدن،اصلاح ، شخم، دیسک زنی و آبگیری آنهابعد از دو هفته اقدام به معرفی بچه ماهیان به استخرها شد. در طول دوره پرورش تعویض آب ماهیانه به میزان 10 تا 30 درصد حجم استخرها با توجه به نتایج بررسی آب انجام شد.همچنین به منظور مقایسه پرورش در آب شیرین با آب لب شور ، 3 استخر خاکی نیز در ایستگاه قره سو آماده سازی وآبگیری گردید.جهت ثبت نتایج و رسم نمودارها از نرم افزارExcell وبرای مقایسه میانگین ها ی رشد طولی و وزنی با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه وآزمون دانکن در سطح معنی دار( 05/0) از نرم افزار SPSS استفاده شد.بر اساس نتایج زیستی حاصله از پرورش این گونه ودامنه وسیع تحمل فاکتورهای فیزیکی وشیمی آب شامل: دما ، pH واکسیژن ، این گونه قابلیت پرورش در استخر های پرورش را داشته که پرورش آن در آب شیرین بهتر بود و در عین حال نظر به تاثیرآماده سازی مطلوب استخر ها ، اهمیت غذا و تغذیه ، تراکم ذخیره سازی و کیفیت آب روی رشد، بقاء و تولید که در تحقیقات (El-Sayed, A.M., 2002Brazil and Wolters, 2002;Schram, etal.,2006;) نیز مورد تاکید قرار گرفته است. وبه منظور بهبود وارتقاءراندمان تولید، بررسی احتیاجات غذایی اختصاصی این گونه ،تراکم کشت و بهبودکیفیت آب،بعلاوه به گزینی به منظور انتخاب مولدین مناسبتر به هنگام صید از دریا ، همچنین پرورش این گونه با سایرگونه های گرمابی با هدف مقایسه با پرورش تک گونه ای و بررسی وضعیت رشد و میزان تولیدضرورت دارد. اثر بخشی: - تنوع بخشی به پرورش آبزیان دریایی در آبهای داخلی با معرفی این ماهی به صنعت آبزی پروری - پرورش ماهی کلمه در استخرهای خاکی ضمن در دسترس قرار دادن این گونه برای جوامع علاقه مند استانهای شمالی وتامین نیازهای آنها، بطور غیر مستقیم سبب کاهش فشاربر ذخایر طبیعی این گونه خواهد شد.(حفاظت غیر مستقیم از ذخایر ژنتیکی این گونه در دریای خزر و سایر منابع آبی مرتبط) .