عنوان طرح: بررسی بیولو‍ز‍ی (تغذیه تخمریزی ورشد) ماهی کلمه Rutilus rutilus caspius در آبهای ایرانی دریای خزر مجری: مهندس غلامعلی بندانی شماره ثبت: 0-77-12-89069 تاریخ شروع : آبان 1389 مدت اجرا: اسفند 1390 هدف/اهداف پروزه: 1- تعیین رژیم غذایی ماهی کلمه در فصول مختلف (تعیین اولویت های غذایی، شدت تغذیه و ...) 2- تعیین رشد نسبی این گونه در سنین مختلف 3- محاسبه GSI و تعیین دوره و اوج تخم ریزی 4- تعیین اولین بلوغ جنسی (ML50) چکیده: نمونه برداری از ماهی کلمه در سواحل دریای خزر در سه استان گیلان، مازندران و گلستان از مهر 1389 لغایت اردیبهشت 1390 صورت میگیرد. نمونه ها بصورت تصادفی از تعاونی های پره و بازار عرضه ماهی، ماهیانه به تعداد 100 عدد نمونه برداری و بیومتری می شود( طول و وزن نمونه ها مربوط به پره های صیادی وبازار عرضه ماهی بتر تیب باکمک تخته بومتری با دقت 5/0 سانتی متر و ترازوی دجیتال با دقت15 گرم صورت می گیرد) . برای بررسی رژیم غذایی و روند تغییرات گنادهای جنسی ماهانه 15 عدد نمونه ماهی بعد از نمونه برداری از ماهیان به آزمایشگاه منتقل نموده ،نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه بیومتری و طول چنگالی با استفاده از کولیس دیجیتال با دقت 1/0 میلیمتر و وزن کل ماهی، وزن دستگاه گوارش و وزن گنادهای جنسی با استفاده از ترازوی دیجیتال با دقت 01/0 گرم اندازه گیری و مراحل جنسی گنادها با استفاده از روش 6 مرحله ای (King, 1995)تعیین می شود ، جهت تعیین هماوری تعداد سه نمونه در وزنهای 35/0 تا 53 /0گرم از هر تخمدان (در مرحله 4 رسیدگی جنسی) ماهی با استفاده از ترازوی دیجیتال با دقت 01/0 گرم وزن می شود.. برای تعیین سن، 6 عدد فلس از بین ابتدای باله پشتی و خط جانبی برداشته و در زیر لوپ مجهز به دوربین با بزرگنمایی 10 تا 40 و با استفاده از تصاویر مربوط به هر فلس تشخیص حلقه های سالیانه صورت می گیرد وروند رشد دراین گونه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.